Aan het woord: Françoise Pennings
Harry Pennings (1935-2006) begon in 1979 achterin zijn meubelzaak in Eindhoven een galerie voor fotografie. De eerste expositie opende in april, met Pasen, met werk van Hans Biezen en Ralph Gibson. De opening werd verricht door Rudi Fuchs, destijds directeur van het Van Abbemuseum.
(Galerie Pennings is niet de eerste, maar wel de oudste, nog bestaande fotogalerie in Nederland. Galerie Fiolet (later Olympus Gallery) startte in 1974 in Amsterdam, datzelfde jaar nog gevolgd door Canon Photo Gallery. In 1980 opende Galerie Perspektief in Rotterdam, in 1982 Galerie Ton Peek in Utrecht en in 1985 Galerie Fotomania in Leiden (later in Rotterdam). Bijzonder is dat Harry Pennings van begin af aan belangstelling had voor fotografie als vorm van autonome kunst en dit toonde in zijn galerie. IvB)
Meubelzaak
“Harry Pennings was binnenhuisarchitect en had een meubelzaak in moderne meubels van Italiaanse en Duitse merken, waaronder Interlübke. Hij had de zaak overgenomen van zijn vader. Deze was aan de Geldropseweg een zaak begonnen met eigen meubels, maar verkocht ook moderne Nederlandse merken zoals Artifort en Pastoe.”
“Oorspronkelijk bevonden zich aan de Geldropseweg arbeidershuisjes met diepe tuinen. Harry’s vader had drie percelen gekocht. Op nummer 61 begon hij een meubelzaak. Later kocht Harry er een perceel bij. Er volgde een verbouwing en in 1979 verbreedde hij de meubelzaak met het grotere pand op nummer 63. In de overkapte patio tussen de panden 61 en 63 begon hij een galerie voor fotografie.”
“Harry was zelf een enthousiast amateurfotograaf. Twee foto’s van hem zijn opgenomen in de fotografiecollectie van Universiteit Leiden en één in het Stedelijk Museum te Amsterdam.
In 1994 droeg hij de meubelzaak over aan een opvolger, om zich volledig te kunnen richten op de galerie. Hij verhuisde de galerie naar het pand 61B, op de eerste verdieping dus. In 2006 nam Petra Cardinaal de galerie over.”
(Enkele maanden later overleed Harry vrij plotseling, na een kort ziekbed. Ter nagedachtenis aan hem stelde Petra de Harry Penningsprijs in. De prijs is bedoeld om jong talent een podium te bieden. Zondag 14 april 2019 werd deze voor de vijfde keer uitgereikt. Winnaar werd Marwan Bassiouni. Op deze dag vierde Galerie Pennings het 40-jarig bestaan, maar ook de officiële transitie naar een stichting, Pennings Foundation. Om meer activiteiten te kunnen ontplooien verhuisde de stichting een jaar geleden naar het grote pand op 63, terug naar de locatie waar de meubelzaak jarenlang was gevestigd. IvB)
“Voor de eerste expositie koos Harry werk uit van Hans Biezen en Ralph Gibson. Hans Biezen was een van zijn vrienden en Harry bewonderde zijn foto’s. Hans fotografeerde regelmatig zijn vrouw Jet. Zij werkte in de catering van het Van Abbemuseum. Hans werkte ook voor het Van Abbe. Hij fotografeerde er de exposities. Via Biezen kwam Harry in contact met andere fotografen. Peter Paul Geurts hielp Harry met het maken van exposities. Ook zijn vriend Jan Buster, eveneens enthousiast amateurfotograaf, hielp met exposities opbouwen en het maken van selecties. Volgens Jan Buster had Harry oog voor fotografie.”
Ontmoeting
Hoe kwam Françoise, een Française, in contact met Harry Pennings?
“Ik had een Nederlandse penvriendin en reisde een keer naar Nederland om de familie van de penvriendin te ontmoeten. Zij had een broer, Harry, en ik raakte verliefd op hem. In 1965 verloofden wij ons. In Frankrijk had ik geschiedenis en aardrijkskunde gestudeerd, maar in Nederland kon ik daarmee niet het onderwijs in. Op aanraden van anderen ging ik hier de universitaire lerarenopleiding Frans volgen.”
“Harry ging overal naar fotografie kijken. In de weekends ging ik mee, naar Frankrijk, Duitsland, Engeland, Zweden (op bezoek bij Hans en Jet Biezen die daar naartoe waren verhuisd). We hadden een hulp in de huishouding voor de kinderen.
“In Engeland gingen we naar een fotograaf in een oude school om foto’s op te halen voor een expositie. In Duitsland zijn we op bezoek geweest bij Hermann Försterling, die op foto’s ‘knoeide’ met goud en zilver. Jacqueline Salmon zochten we op in de buurt van Lyon. En met Patrick Bailly Maître Grand kwamen we in contact via verzamelaar Madelène Millot Durenberger uit Strassburg.”
“Harry wist al vroeg bekende fotografen en kunstenaars naar zijn galerie te halen. Christian Boltanski en Annette Messager exposeerden al in 1981 bij hem.” Volgens Francoise heeft Harry ook met Christo een expositie gemaakt in de meubelzaak met ingepakte meubels. (Wanneer dat was is niet bekend. Mogelijk al in 1966 toen Christo in het Van Abbemuseum een expositie maakte met ingepakte meubels. IvB)
Arles
“Vooral in Arles hebben wij veel fotografen ontmoet, tijdens het jaarlijkse fotofestival Rencontres Internationales de la Photographie (R.I.P.) De organisatie was in handen van Lucien Clergue, zelf ook fotograaf. Harry was er gevraagd portfolio’s te beoordelen. We zijn er zo’n twintig keer geweest. Daarnaast bezochten we de OFF exposities, op de binnenplaats bij een kerk. Daar hebben we Charles Fréger ontmoet. Jo Brunenberg (fotograaf en verzamelaar) en Rino Boersma (medewerker van de galerie) gingen ook ieder jaar naar Arles. Jo adviseerde Harry. In Arles heeft Harry een keer het werk van de jonge Charlotte Dumas (van wie hij het werk op de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam had gespot. IvB) geëxposeerd, maar zij vertrok al gauw naar een galerie in Amsterdam.”
Parijs
“Met het werk van onder anderen Viviane Sassen en Ton Huijbers stond Harry op de beurs in Parijs. Daar heeft hij vooral veel werk van Ton Huijbers verkocht. Drie keer heeft Harry op Paris Photo gestaan (in 1998, 1999 en 2000), met hulp van het Mondriaanfonds. Daarna werd het te duur. Paris Photo veranderde snel. Het werd te commercieel, er kwam te veel aandacht voor vintage.”
Houston
“We zijn ook een keer naar Houston Photo Festival geweest, op uitnodiging van de organisatie. Harry was gevraagd voor iemand in te vallen voor het beoordelen van portfolio’s. Enkele fotografen die hij daar heeft gezien, hebben bij Galerie Pennings geëxposeerd, onder andere Margalit Mannor, die enveloppen fotografeerde. Op een veiling voor een goed doel in Houston heb ik voor weinig geld foto’s van hen gekocht.”
“Harry nam deel aan kunstbeurzen, ook in Nederland. Welke precies weet ik niet. In Nederland ging ik niet mee omdat ik door de weeks voor de klas stond. Ik werkte 26 uur per week in het onderwijs. Daarbij kwamen nog de uren voor de voorbereiding van de lessen en het nakijkwerk èn de zorg voor vier kinderen. Ik had doordeweeks dus geen tijd om mee te gaan. Ik herinner me wel dat Harry in Duitsland op een beurs heeft gestaan met werk van Tessa Verder.”
Na het overlijden van Harry ging Françoise zelf nog ieder jaar naar Arles en ontmoette er de, inmiddels beroemd geworden, fotografen die Harry al vroeg had ontdekt en een podium had geboden in zijn galerie. Maar sinds 2018 gaat ze niet meer. “Nu is een Amerikaan curator, die veel vintage wil tonen. En dit gaat ten koste van jong talent. In Parijs gebeurde hetzelfde.”
door: Irma van Bommel
in het kader van 40 jaar Galerie Pennings
Volgende week: Hans Biezen
Comments